Để giải các bài toán về nguyên hàm ta cần lưu ý:
1.Định nghĩa nguyên hàm
• F(x) là nguyên hàm của f(x) trên tập xác định K.
⇔ F’(x) = f(x), ∀x ∈ K.
Nếu f(x) có một nguyên hàm F(x) thì nó có vô số nguyên hàm khác sai biệt nhau bởi hằng số C tạo thành
một họ nguyên hàm của f(x), kí hiệu ∫f(x)dx.
Do đó : ∫f(x)dx = F(x) + C.
• F(x) và G(x) là hai nguyên hàm của cùng hàm số f(x) trên D thì
F(x) = G(x) + C, ∀x ∈ D.
Ghi chú:
Mọi hàm số liên tục trên K đều có nguyên hàm trên K.
Từ định nghĩa trên ta suy ra :
1. Để tìm một nguyên hàm của f(x) với điêu kiện cho trước, ta phải viết nguyên hàm này ở dạng F(x) + C,
từ điều kiện đã cho ta suy ra giá trị hằng số C.
2. Để tìm họ nguyên hàm ∫f(x)dx ta phân biệt:
a) Nếu nguyên hàm phải tìm có trong bảng nguyên hàm thông dụng, ta chỉ cần áp dụng kết quả trực tiếp.
Các nguyên hàm của các hàm số thông dụng:
f(x)
F(x)
0
C
C (hằng số)
Cx
xα
(ax + b)α (α ≠ -1)
ln|x|
sin(ax + b)
cos(ax + b)
eax
ax
tanx
-cotx
b) Nếu nguyên hàm phải tìm không có trong bảng thông dụng, ta tìm cách phân tích để f(x) thành tổng
những số hạng đơn giản và áp dụng tính chất cơ bản của nguyên hàm như sau:
(∫f(x)dx)’ = f(x) và ∫f’(x)dx = f(x) + C
∫[f(x) ± g(x)]dx = ∫f(x)dx ± ∫g(x)dx
∫af(x)dx = a∫f(x)dx (a ≠ 0).
c) Trường hợp không phân tích f(x) được ra tổng các số hạng đơn giản, ta dùng đến phương pháp đổi
biến số bằng cách áp dụng tính chất:
f(x) có một nguyên hàm F(x) thì:
∫f(x)dx = F(x) + C, ∫f(u)du = F(u) + C, ∫f(t)dt = F(t) + C.
* Nếu ∫f(x)dx gần giống nguyên hàm thông dụng, chỉ sai biệt hằng số cộng hoặc nhân, ta đặt ẩn phụ là
biểu thức gần giống và biến tích phân đã cho thành dạng ∫g(t)dt mà có thể tính được trực tiếp.
* Trường hợp ∫f(x)dx không có dạng gần giống dạng thông dụng, ta có thể áp dụng phương pháp đổi
biến số như sau :
Nếu biến đổi f(x) được thành dạng tích hai số hạng f(x) = g[u(x)].u’(x) thì ta đặt biến số t = u(x) ⇒ dt =
u’(x)dx, khi đó ta đã biến đổi ∫f(x)dx = ∫g[u(x)]u’(x)dx thành dạng ∫g(t)dt mà ta có thể tính được
trực tiếp.
d) Trường hợp ta không phân tích f(x) được về dạng để đổi biến số, đặc biệt khi f(x) là tích của hai loại
hàm số khác nhau (hàm lượng giác, hàm mũ, hàm lôgarit, hàm đa thức), ta có thể áp dụng phương pháp
tính nguyên hàm từng phần như sau :
u = u(x) và V = v(x) là hai hàm số có đạo hàm liên tục trên K thì:
∫udv = uv - ∫vdu
Ví dụ: Kết quả nào sau đây là một nguyên hàm của hàm số f(x) = cosx biết nguyên hàm này triệt tiêu khi
x = ?
(A) F(x) = sinx (B) F(x) = -sinx (C) F(x) = sinx + (D) F(x) = sinx - 1.
Giải
Nguyên hàm phải tìm có dạng F(x) = ∫cosxdx = sinx + C.
F() = sin + C = 0 ⇔ C = -1. Vậy F(x) = sinx - 1.
Chọn (D).
Phản hồi - đóng góp ý kiến
Không được lạm dụng SPAM hệ thống - Nếu vi phạm: Thành viên thường (xóa nick), Thành viên VIP (khóa nick 10 - 50 ngày).
Mã xác nhận *
Gửi câu hỏi tới kênh thảo luận - Forum
Không được lạm dụng SPAM hệ thống - Nếu vi phạm: Thành viên thường (xóa nick), Thành viên VIP (khóa nick 10 - 50 ngày).
Đăng ký THÀNH VIÊN VIP để hưởng các ưu đãi tuyệt vời ngay hôm nay (Xem QUYỀN LỢI VIP tại đây)
BẠN NGUYỄN THU ÁNH
Học sinh trường THPT Trần Hưng Đạo - Nam Định
Em đã từng học ở nhiều trang web học trực tuyến nhưng em thấy học tại thanhvinh.edu.vn là hiệu quả nhất. Luyện đề thả ga, câu hỏi được phân chia theo từng mức độ nên học rất hiệu quả.
BẠN TRẦN BẢO TRÂM
Học sinh trường THPT Lê Hồng Phong - Nam Định
Baitap123 có nội dung lý thuyết, hình ảnh và hệ thống bài tập phong phú, bám sát nội dung chương trình THPT. Điều đó sẽ giúp được các thầy cô giáo và học sinh có được phương tiện dạy và học thưc sự hữu ích.
BẠN NGUYỄN THU HIỀN
Học sinh trường THPT Lê Quý Đôn - Hà Nội
Em là học sinh lớp 12 với học lực trung bình nhưng nhờ chăm chỉ học trên thanhvinh.edu.vn mà kiến thức của em được củng cố hơn hẳn. Em rất tự tin với kì thi THPT sắp tới.