1. Cấu tạo

Hình: Nhôm

Cấu hình etectron của Al: 1s²2s²2p⁶3s²3p¹. Al là nguyên tố p

                   Al → Al³⁺ + 3e

Mạng tinh thể: Nhôm có cấu tạo kiểu mạng lập phương tâm diện.

2. Tính chất hóa học

2.1. Tác dụng với phi kim

a. Tác dụng với oxi

Khi đốt nóng, bột nhôm cháy trong không khí

             4Al + 3O₂  2 Al₂O₃

b. Tác dụng với clo

Bột nhôm tự bốc cháy khi tiếp xúc với khí clo

            2Al + 3Cl₂ → 2AlCl₃

c. Tác dụng với C, S, N,...

            2Al + N₂  2AlN

            2Al + 3S  Al₂S_3.

2.2. Tác dụng với axit

a. Với HCl loãng cũng như đặc, H₂SO₄ loãng cho H₂ bay ra.

b. Với H₂SO₄ đặc, nóng tuỳ theo nồng độ tính khử của kim loại, điều kiện phản ứng mà tạo ra sản phẩm khử khác nhau: SO₂, S, H₂S .

            2Al + 6H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3SO₂ ↑ + 6H₂O

            2Al + 4H₂SO₄ → Al₂ (SO₄)₃ + S ↓ + 4H₂O

            8Al + 15H₂SO₄ → 4Al₂(SO₄)₃ + 3H₂S + 12H₂O

c. Với HNO₃

- Al phản ứng với HNO₃ đặc, nóng cho khí NO₂.

- Al phản ứng với HNO₃ loãng cho NO, N₂O, N₂, NH₄NO₃ và muối nitrat.

           Al + 4HNO₃ → Al(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

           8Al + 30HNO₃ → 8Al(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

           10Al + 36HNO₃ → 10Al(NO₃)₃ + 3N₂ + 18H₂O

           8Al + 30HNO₃ → 8Al(NO₃)3 + 3NH₄NO₃ + 9H₂O 

- Al không tác dụng với HNO₃ rất loãng.

- Với HNO₃ đặc, nguội và H₂SO₄ đặc, nguội: Al, Fe bị thụ động không có phản ứng, do chúng bị oxi hóa tạo các lớp oxit bền vững.

2.3. Tác dụng với nước

           2Al + 6H₂O → 2Al(OH)₃ ↓ + 3H₂ ↑

Phản ứng nhanh chóng dừng lại vì Al(OH)₃, không tan trong nước đã ngăn cản không cho nhôm tiếp xúc với nước.

2.4. Tác dụng với oxit kim loại

Ở nhiệt độ cao, Al khử được nhiều oxit kim loại yếu hơn như CuO, Fe₂O₃, Cr₂O₃,... thành kim loại gọi là phản ứng nhiệt nhôm.

           

2.5. Tác dụng với dung dịch kiềm

            2Al + 2NaOH + 6H₂O → 2Na [Al(OH)₄ ] + 3H₂ ↑

2.6. Tác dụng với dung dịch muối

            2Al + 3FeSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Fe

3. Điều chế

           Al₂O₃    2Al + 3/2O₂

- Ở cực âm xảy ra sự khử ion Al³⁺ : Al³⁺ + 3e → Al

- Ở cực dương xảy ra sự ion hoá các ion O^2- : 2O^2- → O₂ + 4e

- Không thể điều chế Al bằng cách dùng H₂, CO, C đế khử Al₂O₃ ở bất kì nhiệt độ nào.