1. Đông dân, có nhiều thành phần dân tộc * Đông dân - Theo thống kê, dân số nước ta là 84 156 nghìn người (năm 2006), đứng thứ 3 ĐNÁ, thứ 13 thế giới. Nước ta còn có 1 bộ phận không nhỏ dân cư đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài.  - Ảnh hưởng + Thuận lợi: Nguồn lao động dồi dào và thị trường tiêu thụ rộng lớn. + Khó khăn cho phát triển KT, giải quyết việc làm, phúc lợi xã hội, làm cho tài nguyên môi trường bị khai thác cạn kiệt, môi trường bị ô nhiễm... * Nhiều thành phần dân tộc: - Có 54 dân tộc, dân tộc Kinh chiếm 86,2%, còn lại là các dân tộc ít người.  -  Ảnh hưởng + Thuận lợi: đa dạng về bản sắc văn hóa và truyền thống dân tộc. + Khó khăn: sự phát triển không đều về trình độ và mức sống giữa các dân tộc. 2. Dân số còn tăng nhanh, cơ cấu dân số trẻ  a. Dân số còn tăng nhanh - Biểu hiện: + Dân số nước ta tăng nhanh, nhất là trong giai đoạn nửa sau thế kỉ xx gây ra bùng nổ dân số. + Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên nước ta đang giảm dần nhưng vẫn còn khá cao. Ví dụ: giai đoạn 1989 - 1999 tỉ lệ gia tăng dân số trung bình là 1,7% đến giai đoạn 2002 - 2005 là 1,32%. + Mỗi năm tăng khoảng 1 triệu người. - Hậu quả của sự gia tăng dân số nhanh: tạo nên sức ép lớn về kinh tế - xã hội và môi trường. b. Cơ cấu dân số trẻ - Biểu hiện: + Số người trong độ tuổi lao động chiếm tỉ lệ cao, mỗi năm tăng thêm khoảng 1,15 triệu người. + Tỉ lệ người dưới tuổi lao động ngày càng giảm, tỉ lệ người trên độ tuổi lao động ngày càng tăng. + Tuổi thọ trung bình của dân cư ngày càng tăng. + Hiện nay nước ta đang trong giai đoạn cơ cấu dân số vàng và có sự già hóa về dân số. - Ảnh hưởng: + Thuận lợi: Nguồn lao động dồi dào, năng động, sáng tạo.  + Khó khăn cho giải quyết việc làm cho người lao động, đáp ứng các nhu cầu phúc lợi cho trẻ em.  3. Phân bố dân cư chưa hợp lí: năm 2006, mật độ dân số nước ta là 254 người/km2 a. Giữa đồng bằng ven biển với trung du miền núi - Đồng bằng chiếm 25% DT nhưng tập trung 75% dân số nên có mật độ dân số cao (VD: Đồng bằng sông Hồng mật độ 1225 người/km2); miền núi chiếm 25% dân số nên mức độ dân số thấp (Vùng Tây Bắc 69 người/km2) - năm 2006. b. Giữa thành thị với nông thôn  Dân cư vẫn tập trung chủ yếu ở nông thôn, còn ít ở thành thị. Tuy nhiên tỉ lệ dân nông thôn đang giảm dần còn tỉ lệ dân thành thị đang tăng dần. Năm 2005, nông thôn chiếm 73,1% dân số, thành thị chiếm 26,9% dân số. * Nguyên nhân: + Điều kiện tự nhiên. + Lịch sử định cư. + Trình độ phát triển KT-XH, chính sách... * Hậu quả: gây lãng phí về nguồn tài nguyên, lao động. Nơi tập trung đông dân cư thì thiếu việc làm, tài nguyên bị cạn kiệt, môi trường ô nhiễm; nơi ít dân cư lại tập trung nhiều tài nguyên nên thiếu lao động,tài nguyên không được khai thác hiệu quả.  4. Chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng có hiệu nguồn lao động  nước ta - Tiếp tục thực hiện các giải pháp kiềm chế tốc độ tăng dân số, đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật về dân số và kế hoạch hóa gia đình. - Xây dựng chính sách di cư phù hợp để thúc đẩy sự phân bố dân cư, lao động giữa các vùng. - Xây dựng quy hoạch và chính sách thích hợp nhằm đáp ứng xu thế chuyển dịch cơ cấu dân số nông thôn và thành thị. - Đưa xuất khẩu lao động thành một chương trình lớn, có giải pháp mạnh và chính sách cụ thể mở rộng thị trường xuất khẩu lao động. Đổi mới mạnh mẽ phương thức đào tạo người lao động xuất khẩu có tác phong công nghiệp. - Đẩy mạnh đầu tư phát triển công nghiệp ở trung du, miền núi, phát triển công nghiệp nông thôn để khai thác tài nguyên và sử dụng tối đa nguồn lao động của đất nước.