Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người

1. Một số biện pháp làm thay đổi số con

1.1. Sử dụng hoocmôn hoặc chất kích thích tổng hợp

– Sử dụng hoocmôn hoặc chất kích thích tổng hợp có thể kích thích khả năng sinh trứng và sinh tinh.

– Ví dụ: Cá mè, cá trắm cỏ không đẻ trong ao nuôi. Tiêm dịch chiết từ tuyến dưới não của các loài cá khác làm cho trứng chín hàng loạt, sau đó nặn trứng ra và cho thụ tinh nhân tạo bên ngoài cơ thể rồi đem ấp nở ra cá con.

1.2. Thay đổi các yếu tố môi trường

Ví dụ: thay đổi thời gian chiếu sáng đối với gà nuôi làm cho gà có thể đẻ 2trứng/ngày.

1.3. Nuôi cấy phôi

– Mục đích: làm tăng nhanh số lượng cá thể của một loài nào đó (đặc biệt áp dụng đối với các loài động vật quý hiếm chỉ đẻ một con trong 1 lứa).

– Quy trình: Kích thích rụng trứng → thụ tinh nhân tạo → thu nhận phôi → cấy các phôi vào tử cung con cái.

1.4. Thụ tinh nhân tạo

– Mục đích: làm tăng hiệu quả của quá trình thụ tinh.

– Thụ tinh nhân tạo có thể diễn ra bên ngoài cơ thể hoặc ở bên trong cơ thể.

+ Thụ tinh nhân tạo bên ngoài cơ thể: cả trứng và tinh trùng đều được ép ra bên ngoài sau đó cho thụ tinh.

+ Thụ tinh nhân tạo bên trong cơ thể: Chỉ có tinh trùng được lấy ra khỏi cơ thể con đực (thường được bảo quản trong nitơ lỏng) sau đó tinh trùng được đưa vào cơ quan sinh dục của con cái => đạt hiệu quả sinh sản cao và dễ dàng đạt được mục đích chọn lọc những tính trang mong muốn ở con đực giống.

2. Một số biện pháp điều khiển giới tính

Tùy theo yêu cầu mà người ta có thể điều khiển giới tính của động vật bằng một số biện pháp sau:

– Sử dụng các biện pháp kỹ thuật như lọc, li tâm, điện di để tách tinh trùng thành 2 loại X và Y. Tùy theo nhu cầu về đực hay cái để chọn ra một loại tinh trùng cho thụ tinh với trứng.

– Điều khiển bằng hoocmôn: nuôi cá rô phi bột bằng 17 – mêtyltestostêron kèm theo vitamin C sẽ tạo ra 90% cá rô phi đực.

3. Sinh sản có kế hoạch ở người

3.1. Sinh đẻ có kế hoạch là gì?

– Là điều chỉnh số con và khoảng cánh lần sinh sao cho phù hợp với việc nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội.

3.2. Các biện pháp tránh thai

 – Có nhiều biện pháp sinh đẻ có kế hoạch hiệu quả như: dùng bao cao su, dụng cụ tử cung, thuốc tránh thai, đình sản nam và nữ, tính ngày rụng trứng, xuất tinh ngoài âm đạo…